W wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z 3 czerwca 2019 roku (XII C 1746/18) po raz kolejny możemy odnaleźć potwierdzenie, że jeśli chcemy pożyczyć komuś jakąś kwotę, to powinniśmy, dla swojego bezpieczeństwa, zawrzeć umowę pisemną.
Powód żądał zasądzenia od Pozwanych kwoty 180 tys. zł z odsetkami. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że strony łączyła umowa pożyczki w formie ustnej. Powód wskazał, że Pozwani zakwestionowali fakt zawarcia umowy i odmówili zwrotu pieniędzy. Powód podniósł także, że gdyby zakwestionować fakt zawarcia umowy, to Pozwani zostali bezpodstawnie wzbogaceni jego kosztem.
Z ustaleń faktycznych wynikało, że Powód przekazał Pozwanym kwotę 180 tys. zł. Przekazanie środków nie było jednak związane z zawarciem przez strony umowy pożyczki, a z uwagi na rozliczenia majątkowe. Pozwani byli bowiem spokrewnieni z jego ówczesną partnerką. Pozwani uzgodnili z partnerką Powoda – ich siostrzenicą, że uzyska ona mieszkanie po wspólnych krewnych, a oni otrzymają kwotę 180 tys. zł. Partnerka Powoda uzyskała zaś w drodze darowizny mieszkanie od Pozwanych. Sąd przyjął zatem, że przekazana suma pieniędzy podlegała rozliczeniu pomiędzy Powodem, a jego konkubiną.
Z art. 720 par. 2 Kodeksu cywilnego wynika, że forma pisemna umowy pożyczki jest zastrzeżona „dla celów dowodowych”. Oznacza to, że taka umowa może być zawarta w formie ustnej, natomiast brak dokumentu umowy wiąże się z ograniczeniami dowodowymi przed Sądem. W sprawie na okoliczność zawarcia umowy pożyczki można było jednak przeprowadzić dowód z zeznań świadków i stron, choć pozwani podnieśli, że nie jest to dopuszczalne. Sąd zauważył, że ograniczenia dowodowe na okoliczność zawarcia umowy pożyczki nie mają charakteru bezwzględnego. Na podstawie art. 74 par. 2 k.c. mimo brak zachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, żąda tego dokument w sporze z przedsiębiorcą albo fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony za pomocą dokumentu.
Sąd Okręgowy orzekający w sprawie uznał, że czynność prawna została uprawdopodobniona za pomocą dokumentu – dowodu dokonania wpłaty środków dla Pozwanych. Zdaniem Sądu przeprowadzone dowody nie wykazały jednak, że strony łączyła umowy pożyczki. Sąd uznał, że twierdzenia Powoda były niewiarygodne, a z twierdzeń Pozwanych wynikało, że przekazane im środki były związane z rozliczeniami z konkubiną Powoda. Sąd zaznaczył bowiem, że niezbędnym elementem umowy pożyczki jest zobowiązanie do zwrotu uzyskanej sumy – co wykluczało, by strony łączyła umowa pożyczki.
Interesujące podejście do tematu. Ciekawy blog.